اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
زهرا نوربخش؛ ایمان حاج خدادادی؛ حسینعلی قاسمی؛ محمد حسین مرادی
چکیده
سابقه و هدف: امروزه در صنعت طیور برای دستیابی به بالاترین تولید با کمترین هزینه از افزودنی‌های خوراکی استفاده می‌شود. محرک‌های رشد و افزودنی‌های خوراکی، مجموعه‌هایی از ترکیب‌های شیمیایی، بیولوژیکی یا طبیعی هستند که به آب و خوراک اضافه شده و با فرض بهبود رشد و بهبود کارایی خوراک و بدست آوردن بالاترین و اقتصادی‌ترین تولید استفاده ...
بیشتر
سابقه و هدف: امروزه در صنعت طیور برای دستیابی به بالاترین تولید با کمترین هزینه از افزودنی‌های خوراکی استفاده می‌شود. محرک‌های رشد و افزودنی‌های خوراکی، مجموعه‌هایی از ترکیب‌های شیمیایی، بیولوژیکی یا طبیعی هستند که به آب و خوراک اضافه شده و با فرض بهبود رشد و بهبود کارایی خوراک و بدست آوردن بالاترین و اقتصادی‌ترین تولید استفاده می‌شوند. استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه طیور نشان داد که این گیاهان علاوه بر تحریک مصرف خوراک، خاصیت آنتی‌بیوتیکی و ضد کوکسیدیوزی نیز دارند. این مطالعه به منظور بررسی اثرهای سطوح مختلف پودر گیاه دارویی بیلهر بر عملکرد، هماتولوژی، جمعیت تفریقی گلبولهای سفید و کیفیت گوشت ران و سینه در جوجه‌های گوشتی اجرا شد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه، تعداد 240 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 با 5 تیمار، 4 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی به مدت 42 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی پرورش داده شدند. در طول دوره پرورش، دسترسی جوجه‌ها به آب و خوراک آزاد بود و مراقبت‌های لازم منطبق با اصول علمی پرورش و روش‌های توصیه شده کاتالوگ‌های تجاری بود. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- جیره کنترل، 2- جیره کنترل همراه با 0.1% آنتی‌بیوتیک فلاوفسفولیپول، جیره 3، 4 و 5 به‌ترتیب کنترل همراه با 0.1، 0.3 و 0.5 درصد پودر بیلهر (در مرحله آغازین و رشد و 0.05، 0.15 و 0.25 درصد در مرحله پایانی). در طول آزمایش، وزن بدن و مصرف خوراک در پایان دوره‌های آغازین، رشد و پایانی اندازه‌گیری شد. در روز 42، یک قطعه جوجه از هر تکرار بهطور تصادفی انتخاب و از طریق ورید بال خون‌گیری انجام گردید. دو نمونه خون یکی به داخل لوله‌های ونوجکت محتوی cc0.5 ماده ضد انعقاد اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) جمع‌آوری و به‌‌منظور اندازه‌گیری فراسنجه‌های هماتولوژی خون (میزان گلبول قرمز، گلبول سفید، هموگلوبین، هماتوکریت و جمعیت تفریقی گلبولهای سفید) و بخش دیگری از خون به داخل لوله‌های عاری از ماده ضد انعقاد به منظور جداسازی سرم خون، برای اندازه‌گیری متابولیت‌های بیوشیمیایی سرم منتقل شد.نتایج: افزودن پودر بیلهر به جیره بهطور معنی‌داری سبب افزایش وزن جوجه‌های گوشتی در روز 24 و 42 پرورش گردید (0.05>P). خوراک مصرفی در دوره‌های آغازین و رشد تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (0.05>P)، امّا در دوران پایانی و کل دوره اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد (05/0<P). افزودن سطوح مختلف پودر بیلهر به جیره بر تعداد گلبولهای قرمز خون تأثیر معنی‌داری نداشت (0.05<P). ولی بر درصد هموگلوبین، درصد هماتوکریت، تعداد گلبول سفید و تعداد ترومبوسیت‌ها تأثیر معنی‌داری داشت (0.05>P). آنتی‌بیوتیک و سطوح مختلف پودر بیلهر بر روی جمعیت تفریقی گلبولهای سفید (درصد لنفوسیت، بازوفیل، مونوسیت، هتروفیل، ائوزینوفیل) و نسبت هتروفیل به لنفوسیت تأثیر معنی‌دار نداشتند (0.05<P). سطوح مختلف پودر بیلهر و آنتی‌بیوتیک بر ارتفاع پرز، ضخامت پرز و مساحت پرز در دئودنوم تأثیر معنی‌دار داشت (0.05>P). ولی عمق کریپت و نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت در دئودنوم از لحاظ آماری بین تیمارها تأثیر معنی‌داری نشان نداد (0.05<P). تیمارهای آزمایشی بر ظرفیت نگهداری آب، اُفت ناشی از خونابه و اُفت ناشی از پخت گوشت سینه تأثیر معنی‌دار نداشتند (0.05<P)، امّا سبب کاهش معنی‌دار pH گوشت سینه شدند (0.05>P). تیمارهای آزمایشی ظرفیت نگهداری آب، اُفت ناشی از خونابه و pH گوشت ران را تحت تأثیر قرار دادند (0.05>P)، ولی سبب تغییر معنی‌داری در اُفت ناشی از پخت گوشت ران نشدند (0.05<P).نتیجه‌گیری: در مورد بیشتر صفات به‌ویژه صفات عملکردی تیمار سه به‌ترتیب0.1، 0.1 و 0.05 درصد بیلهر در دوره آغازین، رشد و پایانی نسبت به تیمار کنترل بهبود داشت. ازاین‌رو می‌توان از این گیاه در سطح اشاره شده به‌عنوان یک افزودنی گیاهی در جیره جوجه‌های گوشتی برای بهبود صفات عملکردی و بافت‌شناسی استفاده کرد.
